Araç kiralama sektörünün çatı kuruluşu Tüm Oto Kiralama ve Mobilite Kuruluşları Derneği (TOKKDER), bağımsız araştırma şirketi NielsenIQ iş birliği ile hazırladığı, 2025 yılı 1. çeyrek sonuçlarını içeren “TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu”nu açıkladı. Rapora göre, operasyonel araç kiralama sektörü 2025 yılının ilk 3 ayında 2024 yılı sonuna göre yüzde 3.8 daraldı. Sektörün filosunda bulunan araç adedi 242 bin adede gerilerken aynı dönemde sektörün aktif büyüklüğü ise 292 milyar TL oldu.
Renault liderliğini sürdürüyor
Rapora göre, Renault yüzde 18.7 pay ile Türkiye operasyonel araç kiralama sektörünün en çok tercih edilen markası olmayı sürdürdü. Renault’yu yüzde 16.2’le Fiat, yüzde 9.4 ile Toyota, yüzde 9 ile Volkswagen ve yüzde 8.4’le Ford takip etti. Sektörün araç parkının yüzde 47’si kompakt sınıf araçlardan oluşurken, küçük sınıf araçlar yüzde 31 ve üst-orta sınıf araçlar yüzde 10.1 pay aldı. 2018 yılı sonunda operasyonel araç kiralama sektörünün filosundaki hafif ticari araçların yüzde 2.9 olan payı ise 7.1’e yükseldi. Raporda sektörün araç parkında yer alan hibrit ve elektrikli araçların payının artmaya devam etmesi de dikkat çekti. Buna göre, sektörün araç parkının yüzde 60.7’lik bölümünü benzinli araçlar oluştururken, dizel araçların payı yüzde 28.8’e geriledi. Hibrit ve elektrikli araçların payı ise yüzde 10.4’e yükseldi.
TOKKDER raporunda yer alan bir başka veri ise, operasyonel araç kiralama sektöründeki gövde tipine göre araç tercih sıralamasında sedan birinciliğinin devam etmesi oldu. Bu kapsamda, sedan gövde tipine sahip araçlar yüzde 44.3 ile birinci sırada, hatchback gövde tipine sahip araçlar ise yüzde 25.3 ile ikinci sırada yer aldı. SUV araçlar ise yüzde 21.6 ile üçüncü sırada yer aldı. Bu araçları yüzde 0.9 ile station wagon gövde tipine sahip araçlar takip etti. Sektörün toplam araç parkının yüzde 81.9’unu otomatik vitese sahip araçlar oluştururken, manuel vitesli araçların payı ise yüzde 18.1 olarak gerçekleşti.
Gelecek için umut var
Operasyonel kiralama sektörü 2025 yılında da ekonomiye önemli oranda vergi girdisi sağlamaya devam etti. Sektörün yılın ilk çeyreğinde ödediği vergi tutarı toplamda 11 milyar TL’yi buldu. Raporu değerlendiren TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı Kağan Yaşa, “Sektörün toplam araç sayısı 2024 yılı sonuna göre yüzde 3.8 azalarak 242 bin 200 adede geriledi. Özellikle, artan kredi faizleri kira maliyetlerini oldukça yükseltti, şirketleri zorunlu olarak tasarruf etmeye yönlendirdi, operasyonel kiralamaya olan talebi düşürdü ve sektör küçülmeye devam etti. 2018 yılı sonunda 328 bin adetlik filo büyüklüğüne sahip olan sektörümüz, 2025 yılı ilk çeyreği sonunda 242 bine düştü. Operasyonel araç kiralamaya talep olmasına rağmen, enflasyondaki artışla beraber kira fiyatlarının artması ve finansman kaynaklarına erişimdeki engeller sebebiyle büyüme beklentinin altında kaldı. Düşme eğilimine giren enflasyon ve finansmana erişimin kolaylaşması durumunda sektörümüz tekrar büyüme sürecine girecektir. Avrupa’da kiralamanın toplam araç satışlarındaki payı yüzde 57 civarında, bizde ise hala yüzde 15, süreç içinde mutlaka benzer rakamlara ulaşacağız. Sektörümüzün ciddi bir büyüme potansiyeline sahip olduğuna inanıyorum, kısa vadede ise enflasyonun seyri, finansmana erişim ve maliyetler belirleyici olacak” dedi.
Yaşa’dan çözüm önerileri
Sektörün başta bu sebepler olmak üzere temel küçülme trendinde olduğunu vurgulayan Kağan Yaşa, “Sektörün bu dönemde kanun koyucu tarafından desteklenmesi daha da önemli hale geliyor. Örneğin müşterilerimiz tarafından kiralanan binek araçlara uygulanan araç kiralama gider sınırının, maliyetlerin çok arttığı bu dönemde, yükseltilmesi sektörü pozitif etkileyecektir. Aynı şekilde kiralamaya getirilen GPS zorunluluğunun, yine bu zor dönemde ötelenmesi ek maliyet artışlarının önüne geçerek sektörü destekleyecektir. Örnekler çoğaltılabilir ama özetle bu zor günlerde sektörün desteklenmesi ve ekonomiye pozitif katkısının devamının sağlanması çok önemli hale gelmiştir” diye konuştu.
“‘Sahiplik yerine kullanım’ ana akımı önümüzdeki dönemde artarak devam edecek. Bireylerin ve kurumların, yalnızca ihtiyaç duydukları kadar kullanıma imkan tanıyan modellere, dolayısıyla kiralama ve araç paylaşımına daha fazla yöneleceklerini öngörüyorum.”
“2021 yılında operasyonel araç kiralama sektörü müşteri sayısı 28 bin 300 iken, 2024 yılında bu sayı yüzde 22’lik bir azalma ile 22 bin 100’e düşmüş. 2025 yılı itibarıyla ise bu azalma devam ederek 20 bin 900’e gerilemiş durumda.”
.